του Δημήτρη Αγγελή
Σώματα πτερόεντα! Αναμφίβολα προκλητικός και αναπόδραστα υπονομευτικός της κοινής αίσθησης και του κοινού νου ο τίτλος του καλαίσθητου βιβλίου και του συνάμα προκλητικού λογοτεχνήματος της Ευθυμίας Γιώσα από τις εκδόσεις Σοκόλη. Καλαίσθητο, διότι, αν και γνωρίζουμε το ρητό de gustibus non disputandum est, είναι απολύτως αναγκαίο και απαραίτητο σε μία εποχή κρίσης, δηλαδή κυριολεκτικά ασχήμιας –ετυμολογικά, η έλλειψη σχήματος και απουσία μορφής– να επισημαίνεται ότι στα χέρια μας κρατάμε ένα όμορφο βιβλίο, με μορφή ευχάριστη και σε σχήμα απολαυστικό, με ένα εξαιρετικό εξώφυλλο και με μία γραμματοσειρά που σε προκαλεί και σε προσκαλεί να αφήσεις ως αναγνώστης το βλέμμα σου να τη χαϊδέψει. Επίσης, πρόκειται για βιβλίο με μία άψογη επιμέλεια και με τον δαίμονα του τυπογραφείου απόντα. Και αυτό είναι η ύψιστη πρόκληση σε μία εποχή της ταχύτητας και της σπουδής με την έννοια της βιασύνης και όχι με την έννοια της μελέτης.
Η πρόσφατη σχετικά απώλεια δύο σημαντικών μας ποιητριών (Κική Δημουλά, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ), με τις οποίες «άδειασε» κατά κάποιον τρόπο το τοπίο της ελληνικής ποίησης, υπογράμμισε πως η θέση των γυναικείων φωνών στην ποίησή μας είναι πολύ σημαντική. Τρεις αξιόλογες τέτοιες φωνές παρουσιάζουμε σήμερα […].
Μετά το πρώτο της βιβλίο διηγημάτων, που δεν προσέχθηκε όσο του έπρεπε, η Ευθυμία Γιώσα επανέρχεται μ’ ένα έργο ποιητικό, που έχει τη μορφή μικρών πεζών. Τα κείμενά της βασίζονται στο βιωματικό απρόοπτο, συνδυάζουν με λυρικό τρόπο ονόματα, τοπία, εγκυκλοπαιδικές γνώσεις και απευθύνονται σ’ ένα απόν ερωτικό-συντροφικό «εγώ» για να εκφράσουν με υπερρεαλιστική κάποτε τρυφερότητα έναν κόσμο ματαιότητας και μοναξιάς (λ.χ. το ποίημα «Μόνος»). Η καθημερινότητα είναι στο βιβλίο απειλητική, αλλά συνυπάρχει με νεανική επαναστατικότητα και κοινωνική ευαισθησία. Σε κάποια –λίγα– σημεία η εικονοπλαστική ευκολία της την παρασύρει σε επιδέξιους αλλά αχρείαστους εκφραστικούς ακροβατισμούς, αλλά η Γιώσα με την αποφθεγματικότητά της κερδίζει τελικά το στοίχημα και την προσοχή μας: «Θα γίνουν οι Δευτέρες η Κυριακή που δεν ξέραμε να διεκδικήσουμε».
Πρώτη δημοσίευση: Το Βήμα της Κυριακής, 28 Μαρτίου 2021