Στιγμιότυπα Αυγούστου

«Ο υπαρξιστής δηλώνει πρόθυμα ότι ο άνθρωπος είναι αγωνία. Τούτο σημαίνει το εξής: ο άνθρωπος που παίρνει θέση υπέρ μιας επιλογής και που συνειδητοποιεί ότι δεν επιλέγει μονάχα τι θα είναι ο ίδιος, αλλά ότι λειτουργεί επίσης ως ένας νομοθέτης που ταυτόχρονα αποφασίζει τι θα είναι η ανθρωπότητα ολόκληρη, δεν μπορεί ν’ αποφύγει το αίσθημα της ολοσχερούς και βαθιάς του ευθύνης. Βεβαίως, πολλοί άνθρωποι δεν δείχνουν ν’ αγωνιούν. Ισχυριζόμαστε, όμως, ότι οι άνθρωποι αυτοί κρύβουν απ’ τον εαυτό τους την αγωνία τους, ότι επιχειρούν να της ξεφύγουν. Ασφαλώς, πολλοί πιστεύουν ότι με τις πράξεις τους δεν παίρνουν θέση για κανέναν άλλον πέραν του εαυτού τους. Κι όταν κάποιος τους ρωτάει: “Μα αν όλοι κάνανε το ίδιο;”, αυτοί ανασηκώνουν αδιάφορα τους ώμους κι απαντούν: “Δεν κάνουν όλοι το ίδιο”. Αλλά στην πραγματικότητα πρέπει πάντα ν’ αναρωτιόμαστε: “Τι θα γινόταν αν όλοι κάνανε το ίδιο;”. Από το ανησυχητικό αυτό ερώτημα δεν μπορούμε να ξεφύγουμε παρά μόνο μέσω μιας μορφής αυτοεξαπάτησης».

Ζαν-Πωλ Σαρτρ, Ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός, μτφρ. Αντώνης Χατζημωυσής